Με γνώση και μεράκι | 4Ε στον Θανάση Κληματσίδα
''Η λέξη παράδοση προέρχεται από το ρήμα είναι «παραδίδωμι» που σημαίνει δίνω στα χέρια κάποιου, εμπιστεύομαι κάτι σε κάποιον. Από αυτό και μόνο καταλαβαίνουμε πως πρόκειται για κάτι πολύτιμο. Η παράδοση λοιπόν είναι μια διαδικασία, μια μεταβίβαση με την οποία μεταφέρονται από τη μια γενιά στην άλλη ήθη, έθιμα, τραγούδια και μελωδίες.
Οι πολιτιστικές αξίες του παρελθόντος, που έδωσαν το ιδιαίτερο χρώμα, που διαμόρφωσαν τα διακριτικά στοιχεία του ελληνικού λαού, αποτελούν την ελληνική παράδοση. Σήμερα παρατηρείται μια μεταστροφή προς τα εκεί. Περάσαμε κάποιες δεκαετίες κατά τις οποίες η παράδοση είχε περάσει πίσω από ξενόφερτες ιδέες, πίσω από ακούσματα διαφορετικά που σε καμία περίπτωση δεν εξέφραζαν εμάς τους Έλληνες.
Ένα σύνθημα και μια προτροπή που ακούγεται τα τελευταία χρόνια είναι το ''Επιστροφή στην παράδοση''. Αυτό φανερώνει έναν προβληματισμό κάθε σκεπτόμενου ανθρώπου σχετικά με ποιον τρόπο η παράδοση θα συμβάλλει στην προκοπή μας ως άτομα και ως κοινωνία. Σήμερα λοιπόν, παρατηρούμε τα νέα παιδιά να ασχολούνται με την παράδοση. Με τους χορούς, με τα έθιμα και φυσικά με το τραγούδι. Κάπου εδώ θα σας συστήσουμε την σημερινή μας καλεσμένη. Μια νεαρή κοπέλα που ξεκίνησε ήδη το ταξίδι της επιβάτης στο τραίνο αυτό που λέγεται ελληνική παράδοση. Κυρίες και κύριοι, η Κυριακή Δερέμπεη'' (ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΛΗΜΑΤΣΙΔΑΣ, δημοσιογράφος)
Θ.Κ.: Κυριακή θέλουμε να μάθουμε για εσένα. Η καταγωγή σου από που είναι καταρχάς;
Κ.Δ.: Γεννήθηκα στη Θεσσαλονίκη, είμαι η 4η γενιά προσφύγων, από παππούδες που προέρχονται από Σμύρνη και Πόντο, από την πλευρά της μητέρας μου και Ανατολική Θράκη και Κωνσταντινούπολη, από την πλευρά του πατέρα μου.
Θ.Κ.: Θέλουμε σιγά-σιγά να σε ανακαλύψουμε μέσα από εκπομπή. Πως ξεκίνησες να ασχολείσαι με τη μουσική; Ήταν τα ακούσματά σου τα οποία σε οδήγησαν; Κάποια βιώματα; Τι ακριβώς;
Κ.Δ.: Επηρεάστηκα από τον παππού μου, ο οποίος ήταν καθηγητής Βυζαντινής μουσικής και ιεροψάλτης στην Ι.Μ. Λαγκαδά και απ' αυτόν πήρα τις βάσεις, από πολύ μικρή ηλικία, στην εκκλησιαστική βυζαντινή μουσική. Βέβαια, όσον αφορά την παραδοσιακή μουσική, επηρεάστηκα από τον Χρόνη Αηδονίδη. Είναι ο δάσκαλος της παράδοσης και τον θεωρώ οδηγό και τον έχω ως σημείο αναφοράς σε ότι κι αν κάνω στη μουσική μου πορεία και τον αγαπώ πολύ.
Θ.Κ.: Τον έχεις γνωρίσει προφανώς, έτσι;
Κ.Δ.: Βέβαια. Και είναι εκτός από ένας υπέροχος και σπουδαίος μουσικός και ένας υπέροχος άνθρωπος.
Θ.Κ.: Μίλησες προηγουμένως για εκκλησιαστική βυζαντινή μουσική, ένα κεφάλαιο πολύ δύσκολο για πολλούς ανθρώπους. Είπες ότι ξεκίνησες από μικρή να ασχολείσαι. Μίλησε μας γι' αυτό. Πόσο διαφέρει η βυζαντινή, από την παραδοσιακή μουσική για παράδειγμα;
Κ.Δ.: Αγαπώ πολύ την εκκλησιαστική βυζαντινή μουσική και θεωρώ πως είναι ένα είδος μουσικής το οποίο σε φέρνει πιο κοντά στο Θεό. Η βυζαντινή μουσική, για εμένα, είναι ένας τρόπος επικοινωνίας με το Θεό. Και πρώτα από όλα, θεωρώ πως πρέπει να έχουμε τον Θεό στην ζωή μας και σε ότι κι αν κάνουμε στη ζωή μας και ύστερα την τέχνη. Πρέπει να είμαστε σεμνοί, ταπεινοί και να αγαπάμε το Θεό και να έχουμε τη διδασκαλία του Θεού ως σημείο αναφοράς και έτσι θα πετύχουμε τους στόχους μας.
Θ.Κ.: Βοηθά αυτό δηλαδή, το να έχεις τη σχέση αυτή με το Θεό, στην μετέπειτα πορεία, στη ζύμωσή σου με την μουσική.
Κ.Δ.: Ναι, βέβαια. Έτσι είναι.
''Από την πρώτη στιγμή καταλαβαίνουμε πως πρόκειται για ένα σεμνό κορίτσι, μεγαλωμένο με αρχές και με αξίες μιας άλλης εποχής. Αξίες που εξακολουθούν και σήμερα να αρδεύουν τον πολιτιστικό μας χώρο και να δίνουν πνοή αλλά και αισιοδοξία για το μέλλον. Ίσως, όπως λένε πολλοί, η μουσική και το τραγούδι, να αποτελούν ένα σκαλοπάτι για την έξοδό μας από την τραυματισμένη κακή ψυχολογία, που μας βασανίζει τον τελευταίο καιρό.'' (ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΛΗΜΑΤΣΙΔΑΣ)
Θ.Κ.: Να πάμε στο κεφάλαιο ''μουσικά όργανα''; Πες μας για τα μουσικά όργανα που γνωρίζεις.
Κ.Δ.: Εδώ και τρία χρόνια μαθαίνω πιάνο και δυόμισι χρόνια μπουζούκι. Τώρα βέβαια, μετά από παρότρυνση του κ. Χρόνη, θα ξεκινήσω μαθήματα λάφτας και μου αρέσει πολύ. Είναι ένα πολίτικο λαούτο και θα ασχοληθώ με αυτό.
Θ.Κ.: Στο σχολείο, για να πάμε στο σήμερα, όταν τους λες ότι ασχολείσαι με την παραδοσιακή μουσική, με τους ύμνους, ή οτιδήποτε άλλο, τι σου λένε;
Κ.Δ.: Κυρίως οι νέοι ακούνε άλλα είδη μουσικής, περισσότερο είναι στην ξένη μουσική τα ακούσματα των νέων. Όμως, εγώ γνωρίζω όλα τα είδη μουσικής, δεν απορρίπτω κανένα. Η εκκλησιαστική βυζαντινή μουσική και η παραδοσιακή είναι αυτά τα δύο είδη μουσικής τα οποία αγαπώ πολύ, με χαρακτηρίζουν και με εκφράζουν. Θεωρώ πως η παραδοσιακή μουσική, είναι παράδοσή μας. Αν και οι περισσότεροι νέοι δεν έχουν αυτά τα ακούσματα, θεωρώ πως είναι το τελευταίο που με ενδιαφέρει το ότι δεν είναι εμπορική η παραδοσιακή και η βυζαντινή μουσική, αλλά είναι διαχρονική. Και αν δεν γνωρίζουμε το παρελθόν μας, δε μπορούμε να έχουμε ούτε παρόν, αλλά και ούτε να ελπίζουμε στο μέλλον.
Θ.Κ.: Μιας και είμαστε στο κομμάτι ''σχολείο'', σήμερα πηγαίνεις σε ποια τάξη;
Κ.Δ.: Είμαι μαθήτρια της Α' Λυκείου.
Θ.Κ.: Για να έρθουμε μέχρι το σήμερα, έχουμε περάσει μια μικρή πορεία. Πότε ξεκίνησες; Είπες ότι ξεκίνησες πολύ μικρή.
Κ.Δ.: Σε ηλικία πέντε ετών, γράφτηκα για πρώτη φορά στο ωδείο και από τα πρώτα χρόνια της ζωής μου, που θυμάμαι τον εαυτόν μου, ασχολούμαι με τη μουσική, την αγαπούσα. Θυμάμαι σε ηλικία πέντε ετών να παίζω διάφορες μελωδίες στο μεταλλόφωνο. Και έτσι ασχολήθηκα με τη μουσική από πολύ μικρή.
Θ.Κ.: Μίλησες για τον Χρόνη Αηδονίδη. Να μιλήσουμε και για άλλες συνεργασίες; Για ανθρώπους που συνάντησες, που ίσως να άκουγες από μικρή και τελικά κατάφερες να τους συναντήσεις ή ανθρώπους που θαυμάζεις και θα ήθελες να συναντήσεις.
Κ.Δ.: Ο Ορχάν Οσμάν, ένας καλλιτέχνης ο οποίος προβάλλει την ελληνική μας παραδοσιακή μουσική και το μπουζούκι σε όλον τον κόσμο, μου έδωσε την ευκαιρία να σταθώ στο πλευρό του και να πούμε μαζί ένα παραδοσιακό τραγούδι, το ''Στο πα και στο ξαναλέω'' και ήταν αυτός που μου έδωσε το πρώτο βήμα να τραγουδήσω σε συναυλία και τον ευχαριστώ πολύ για αυτό. Λίγους μήνες μετά, με ανέβασε στη σκηνή ο κ. Μητσιάς. Είπαμε μαζί ένα τραγούδι, την ''Ιστορία του Κεμάλ''. Αν και ήμουν αρκετά αγχωμένη, ήταν μια υπέροχη εμπειρία και τον ευχαριστώ απ' τα βάθη της καρδιάς μου γι' αυτό.
Θ.Κ.: Συγκινείσαι που μιλάς για αυτά.
Κ.Δ.: Πραγματικά!
Θ.Κ.: Με ποιους θα ήθελες να συνεργαστείς; Ποιους θα ήθελες έστω να συναντήσεις στη ζωή σου καλλιτέχνες;
Κ.Δ.: Αγαπώ πολύ και θαυμάζω τον κ. Σπανουδάκη. Ο Σταμάτης Σπανουδάκης, είναι ένας άνθρωπος που θαυμάζω και ως άνθρωπο αλλά και ως καλλιτέχνη. Μακάρι να είχα την τύχη και την τιμή να τον συναντήσω και ίσως κάποια στιγμή, όταν θα μεγαλώσω και θα προχωρήσω στη μουσική, να συνεργαζόμουν μαζί του. Είναι ένα όνειρο ζωής για εμένα.
Θ.Κ.: Τώρα κάποιοι μας ακούν, θα λένε, ένα νέο κορίτσι το οποίο ασχολείται με την παράδοση, ιδιαίτερα δύσκολο για τις μέρες μας που μιλούμε και ένα κορίτσι που μιλά με ένα προσεγμένο ήθος. Μιλάς με χαμηλούς τόνους. Δεν θέλεις ούτε να προκαλέσεις ούτε οτιδήποτε άλλο. Εάν αυτό προέρχεται από την οικογένειά σου, θέλω να μας το πεις. Δηλαδή αν είναι κάτι που πήρες από την μητέρα σου, από τους προγόνους σου, οτιδήποτε, κάτι που διδάχθηκες από μικρή. Έχει ιδιαίτερη σημασία ξέρεις, γιατί σήμερα τα παιδιά πότε-πότε λίγο ξεφεύγουν από το ήθος.
Κ.Δ.: Θεωρώ πως όλα τα παιδιά και κυρίως τα παιδιά της ηλικίας μου, παίρνουν τις βάσεις από την οικογένεια. Το ήθος είναι αυτό που σε ξεχωρίζει από τους άλλους. Πρέπει, βασικά, να έχουμε Θεό στη ζωή μας. Όταν έχεις την ευλογία του Θεού, τη Χάρη του Θεού στη ψυχή σου, στη καρδιά σου και τον έχεις ως σημείο αναφοράς σε κάθε σου βήμα, θεωρώ πως αυτό φαίνεται στη προσωπικότητά σου, στο ήθος σου, στον λόγο σου και θεωρώ πως αυτό είναι το σημαντικότερο.
Εγώ, από πολύ μικρή, έμαθα από την οικογένειά μου, να έχω σεβασμό, να είμαι σεμνή και ταπεινή. Γιατί, θεωρώ πως, όλοι μας μπορούμε να έχουμε χαρίσματα, πνευματικά, οποιοδήποτε χάρισμα και αν έχουμε, αυτό πηγάζει από το Θεό. Όποιο χάρισμα και αν έχουμε, δεν πρέπει να θεωρούμε πως εμείς είμαστε διαφορετικοί και πιο ξεχωριστοί από τους άλλους και ότι διαφέρουμε από τους άλλους. Αντιθέτως, πρέπει να ξέρουμε πως ο Θεός είναι αυτός που μας δίνει τα χαρίσματα και Αυτός είναι αυτός που μπορεί να μας τα πάρει. Αυτό διδάχθηκα από την οικογένειά μου και το έχω πάντα ως σημείο αναφοράς.
Θ.Κ.: Μιας και μιλούμε για χαρίσματα, το πρώτο τραγούδι που τραγούδησες, που βγήκε από τα χείλη σου, ποιο ήταν;
Κ.Δ.: Το πρώτο τραγούδι ήταν το ''Στο πα και στο ξαναλέω''. Είναι ένα τραγούδι που αγαπώ πολύ και ήτανε το πρώτο τραγούδι που άκουσα σε πολύ μικρή ηλικία, το πρώτο τραγούδι που μου δόθηκε η ευκαιρία να πω σε συναυλία και το αγαπώ πολύ και είναι ένα σημαντικό τραγούδι για μένα.
''Την προτρέπουμε να πιάσει το μπουζούκι και να μας παίξει. Με μεγάλη χαρά το κάνει. Το νεαρό της ηλικίας μας κάνει εύκολα να καταλάβουμε πως για την Κυριακή υπάρχει μέλλον. Θέλει άλλωστε να ακολουθήσει το δρόμο που διάλεξε, όπως μας λέει η ίδια. Πιστεύει πως η ενασχόλησή της με τη βυζαντινή μουσική είναι ένας τρόπος με το Θεό, πως όλα τα χαρίσματα πηγάζουν από το Θεό.'' (ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΛΗΜΑΤΣΙΔΑΣ)
Θ.Κ.: Λοιπόν, αν τα βάλουμε όλα στη σειρά, αν μιλήσουμε για ποντιακή μουσική, αν μιλήσουμε για θρακιώτικα τραγούδια, αν μιλήσουμε για μικρασιάτικα, ποιο είναι αυτό που θεωρείς ότι είναι το πιο εκλεπτυσμένο, το πιο εξιδανικευμένο θα λέγαμε στο άκουσμα, δηλαδή το πιο περίεργο; Να το πούμε έτσι απλά...
Κ.Δ.: Λόγω καταγωγής αγαπώ πιο πολύ τα ποντιακά τραγούδια αλλά και τα θρακιώτικα. Διότι από την πλευρά του πατέρα μου είμαι από τη Θράκη και από τη πλευρά της μητέρας μου από τον Πόντο.
Θ.Κ.: Τι είναι αυτό που θαυμάζεις στον Χρόνη Αηδονίδη σχετικά με τη θρακιώτικη μουσική;
Κ.Δ.: Ο κ. Χρόνης είναι ο δάσκαλος της παράδοσης. Τον έχω ως σημείο αναφοράς, τον αγαπώ πάρα πολύ. Είναι ένας σπουδαίος άνθρωπος και γι' αυτό ξεχωρίζει. Χάρη στο ήθος του, το ταλέντο του, έχει προσφέρει τόσα πολλά στο χώρο της παράδοσης και είναι δάσκαλος για όλους εμάς, για όλα τα παιδιά που αγαπούμε τη παράδοση και ασχολούμαστε με αυτήν. Εγώ χάρη σε αυτόν αγάπησα την παραδοσιακή μουσική και πάντοτε τον θεωρώ δάσκαλο μου στην παράδοση.
Θ.Κ.: Μεγαλώνοντας τώρα Κυριακή, σε ποια τραγουδίστρια θα ήθελες να μοιάσεις; Αν μπορούμε να το πούμε έτσι, βέβαια θα είσαι πάντα η Κυριακή Δερέμπεη, αλλά σε ποια περίπου θα ήθελες να μοιάσεις, να οδηγήσει η καριέρα σου, τα βήματά σου;
Κ.Δ.: Θαυμάζω πολύ την κ. Αλεξίου και την κ. Βιτάλη. Είναι δυο καλλιτέχνιδες, δυο ερμηνεύτριες, τις οποίες θαυμάζουν όλοι, όλοι στην Ελλάδα και όχι μόνο και είναι δυο καλλιτέχνιδες που έχουν αφήσει το αποτύπωμά τους στην ελληνική μουσική και μακάρι να με αξιώσει ο Θεός να μπορέσω κι εγώ να βάλω ένα λιθαράκι σε όλα αυτά που κάνουν και να καταφέρω να πετύχω έστω και λίγο από αυτά που έχουν πετύχει αυτές οι δυο καλλιτέχνιδες.
''Μια από τις πιο δυνατές μουσικές αχτίδες φωτός αποτελεί η Κυριακή. Υπηρετώντας ευλαβικά το χώρο της παράδοσης. Άλλωστε θεωρεί πως τα δύο είδη της παραδοσιακής και της εκκλησιαστικής βυζαντινής μουσικής είναι αυτά που τη χαρακτηρίζουν.'' (ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΛΗΜΑΤΣΙΔΑΣ)
Θ.Κ.: Στο σχολείο είσαι καλή μαθήτρια;
Κ.Δ.: Στο σχολείο ναι, βέβαια, είμαι πολύ καλή μαθήτρια, διότι χωρίς τη γνώση δε μπορούμε να καταφέρουμε τίποτα στη ζωή μας.
Θ.Κ.: Ενδιαφέρεσαι να ασχοληθείς με κάποιο κλάδο;
Κ.Δ.: Βέβαια, θέλω να περάσω στο Πανεπιστήμιο και να σπουδάσω μουσικολογία ή θεολογία.
Θ.Κ.: Η μουσική είναι κάτι δηλαδή, που το θέλεις στη ζωή σου, δεν είναι απλώς κάτι πρόσκαιρο που θέλεις να ασχοληθείς τώρα και να το αφήσεις.
Κ.Δ.: Η μουσική για εμένα είναι ένας τρόπος ζωής, δεν μπορώ να ζήσω δίχως αυτήν, είναι κάτι που με εκφράζει και με χαρακτηρίζει.
Θ.Κ.: Αυτή τη στιγμή μας ακούν γονείς ή και παιδιά που θέλουν να ασχοληθούν με τη μουσική. Τι θα συμβούλευες εσύ τα παιδιά, τα νεότερα από εσένα, που θέλουν να ασχοληθούν με τη μουσική αλλά ίσως να διστάζουν λίγο, να λεν μέσα τους ότι δεν μπορούμε να ασχοληθούμε ή ότι δεν υπάρχει μέλλον στη μουσική. Τι θα τους προέτρεπες εσύ; Να μη το αφήσουν; Να προσπαθήσουν;
Κ.Δ.: Εγώ θα πρότεινα στα παιδιά να ασχοληθούν με τη μουσική. Με όποιο είδος κι αν θέλουν αυτά. Γιατί η μουσική είναι ένας τρόπος έκφρασης, εκφράζεσαι μέσα από τη μουσική, σου δημιουργεί συναισθήματα, εκφράζεσαι μέσω της μουσικής και εγώ αγαπώ πολύ τη μουσική και πιστεύω πως όλα τα παιδιά μπορούν να ασχοληθούν με αυτό, είτε με τη παραδοσιακή μουσική, είτε με τη βυζαντινή, είτε με την ξένη. Είναι ένας τρόπος ζωής.
''Η παράδοση είναι η αλυσίδα που συνδέει τις γενιές μεταξύ τους. Με την παράδοση χάσμα δεν υπάρχει. Η γενιά μας συνδέεται με τις προηγούμενες αλλά και με εκείνες που θα έρθουν. Συνάμα αποτελεί και προϋπόθεση για την ύπαρξη του πολιτισμού. Γιατί ποτέ ο πολιτισμός μιας γενιάς δεν δημιουργείται από το μηδέν. Ριζώνεται στον πολιτισμό των γενιών που πέρασαν. Ένας λαός που έχει ξεχάσει την παράδοση, είναι σαν τον άνθρωπο που έχει χάσει το μνημονικό του, που έχει πάθει αμνησία. Νέα παιδιά φροντίζουν να διατηρείται το μνημονικό μας στη καλύτερη κατάσταση, αν μπορούμε να το πούμε έτσι. Αισιοδοξία βγαίνει από αυτήν την εκπομπή για μέλλον που πραγματικά θα αποτελεί κρίκο της αλυσίδας που προείπαμε. Ελπίζουμε ότι με την ατομική και με τη συλλογική προσπάθεια, θα μεταδώσουμε και στις επόμενες γενιές όσα δημιούργησαν οι πρόγονοί μας. Γιατί παράδοση δε σημαίνει οπισθοδρόμηση αλλά πηγή γνώσεων, αρχών, αξιών από το παρελθόν μας για μια σωστή πορεία το μέλλον. Κι αν κρίνουμε από τη σημερινή μας καλεσμένη, είμαστε στο σωστό δρόμο.'' (ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΛΗΜΑΤΣΙΔΑΣ)
Οι πολιτιστικές αξίες του παρελθόντος, που έδωσαν το ιδιαίτερο χρώμα, που διαμόρφωσαν τα διακριτικά στοιχεία του ελληνικού λαού, αποτελούν την ελληνική παράδοση. Σήμερα παρατηρείται μια μεταστροφή προς τα εκεί. Περάσαμε κάποιες δεκαετίες κατά τις οποίες η παράδοση είχε περάσει πίσω από ξενόφερτες ιδέες, πίσω από ακούσματα διαφορετικά που σε καμία περίπτωση δεν εξέφραζαν εμάς τους Έλληνες.
Ένα σύνθημα και μια προτροπή που ακούγεται τα τελευταία χρόνια είναι το ''Επιστροφή στην παράδοση''. Αυτό φανερώνει έναν προβληματισμό κάθε σκεπτόμενου ανθρώπου σχετικά με ποιον τρόπο η παράδοση θα συμβάλλει στην προκοπή μας ως άτομα και ως κοινωνία. Σήμερα λοιπόν, παρατηρούμε τα νέα παιδιά να ασχολούνται με την παράδοση. Με τους χορούς, με τα έθιμα και φυσικά με το τραγούδι. Κάπου εδώ θα σας συστήσουμε την σημερινή μας καλεσμένη. Μια νεαρή κοπέλα που ξεκίνησε ήδη το ταξίδι της επιβάτης στο τραίνο αυτό που λέγεται ελληνική παράδοση. Κυρίες και κύριοι, η Κυριακή Δερέμπεη'' (ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΛΗΜΑΤΣΙΔΑΣ, δημοσιογράφος)
Θ.Κ.: Κυριακή θέλουμε να μάθουμε για εσένα. Η καταγωγή σου από που είναι καταρχάς;
Κ.Δ.: Γεννήθηκα στη Θεσσαλονίκη, είμαι η 4η γενιά προσφύγων, από παππούδες που προέρχονται από Σμύρνη και Πόντο, από την πλευρά της μητέρας μου και Ανατολική Θράκη και Κωνσταντινούπολη, από την πλευρά του πατέρα μου.
Θ.Κ.: Θέλουμε σιγά-σιγά να σε ανακαλύψουμε μέσα από εκπομπή. Πως ξεκίνησες να ασχολείσαι με τη μουσική; Ήταν τα ακούσματά σου τα οποία σε οδήγησαν; Κάποια βιώματα; Τι ακριβώς;
Κ.Δ.: Επηρεάστηκα από τον παππού μου, ο οποίος ήταν καθηγητής Βυζαντινής μουσικής και ιεροψάλτης στην Ι.Μ. Λαγκαδά και απ' αυτόν πήρα τις βάσεις, από πολύ μικρή ηλικία, στην εκκλησιαστική βυζαντινή μουσική. Βέβαια, όσον αφορά την παραδοσιακή μουσική, επηρεάστηκα από τον Χρόνη Αηδονίδη. Είναι ο δάσκαλος της παράδοσης και τον θεωρώ οδηγό και τον έχω ως σημείο αναφοράς σε ότι κι αν κάνω στη μουσική μου πορεία και τον αγαπώ πολύ.
Θ.Κ.: Τον έχεις γνωρίσει προφανώς, έτσι;
Κ.Δ.: Βέβαια. Και είναι εκτός από ένας υπέροχος και σπουδαίος μουσικός και ένας υπέροχος άνθρωπος.
Θ.Κ.: Μίλησες προηγουμένως για εκκλησιαστική βυζαντινή μουσική, ένα κεφάλαιο πολύ δύσκολο για πολλούς ανθρώπους. Είπες ότι ξεκίνησες από μικρή να ασχολείσαι. Μίλησε μας γι' αυτό. Πόσο διαφέρει η βυζαντινή, από την παραδοσιακή μουσική για παράδειγμα;
Κ.Δ.: Αγαπώ πολύ την εκκλησιαστική βυζαντινή μουσική και θεωρώ πως είναι ένα είδος μουσικής το οποίο σε φέρνει πιο κοντά στο Θεό. Η βυζαντινή μουσική, για εμένα, είναι ένας τρόπος επικοινωνίας με το Θεό. Και πρώτα από όλα, θεωρώ πως πρέπει να έχουμε τον Θεό στην ζωή μας και σε ότι κι αν κάνουμε στη ζωή μας και ύστερα την τέχνη. Πρέπει να είμαστε σεμνοί, ταπεινοί και να αγαπάμε το Θεό και να έχουμε τη διδασκαλία του Θεού ως σημείο αναφοράς και έτσι θα πετύχουμε τους στόχους μας.
Θ.Κ.: Βοηθά αυτό δηλαδή, το να έχεις τη σχέση αυτή με το Θεό, στην μετέπειτα πορεία, στη ζύμωσή σου με την μουσική.
Κ.Δ.: Ναι, βέβαια. Έτσι είναι.
''Από την πρώτη στιγμή καταλαβαίνουμε πως πρόκειται για ένα σεμνό κορίτσι, μεγαλωμένο με αρχές και με αξίες μιας άλλης εποχής. Αξίες που εξακολουθούν και σήμερα να αρδεύουν τον πολιτιστικό μας χώρο και να δίνουν πνοή αλλά και αισιοδοξία για το μέλλον. Ίσως, όπως λένε πολλοί, η μουσική και το τραγούδι, να αποτελούν ένα σκαλοπάτι για την έξοδό μας από την τραυματισμένη κακή ψυχολογία, που μας βασανίζει τον τελευταίο καιρό.'' (ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΛΗΜΑΤΣΙΔΑΣ)
Θ.Κ.: Να πάμε στο κεφάλαιο ''μουσικά όργανα''; Πες μας για τα μουσικά όργανα που γνωρίζεις.
Κ.Δ.: Εδώ και τρία χρόνια μαθαίνω πιάνο και δυόμισι χρόνια μπουζούκι. Τώρα βέβαια, μετά από παρότρυνση του κ. Χρόνη, θα ξεκινήσω μαθήματα λάφτας και μου αρέσει πολύ. Είναι ένα πολίτικο λαούτο και θα ασχοληθώ με αυτό.
Θ.Κ.: Στο σχολείο, για να πάμε στο σήμερα, όταν τους λες ότι ασχολείσαι με την παραδοσιακή μουσική, με τους ύμνους, ή οτιδήποτε άλλο, τι σου λένε;
Κ.Δ.: Κυρίως οι νέοι ακούνε άλλα είδη μουσικής, περισσότερο είναι στην ξένη μουσική τα ακούσματα των νέων. Όμως, εγώ γνωρίζω όλα τα είδη μουσικής, δεν απορρίπτω κανένα. Η εκκλησιαστική βυζαντινή μουσική και η παραδοσιακή είναι αυτά τα δύο είδη μουσικής τα οποία αγαπώ πολύ, με χαρακτηρίζουν και με εκφράζουν. Θεωρώ πως η παραδοσιακή μουσική, είναι παράδοσή μας. Αν και οι περισσότεροι νέοι δεν έχουν αυτά τα ακούσματα, θεωρώ πως είναι το τελευταίο που με ενδιαφέρει το ότι δεν είναι εμπορική η παραδοσιακή και η βυζαντινή μουσική, αλλά είναι διαχρονική. Και αν δεν γνωρίζουμε το παρελθόν μας, δε μπορούμε να έχουμε ούτε παρόν, αλλά και ούτε να ελπίζουμε στο μέλλον.
Θ.Κ.: Μιας και είμαστε στο κομμάτι ''σχολείο'', σήμερα πηγαίνεις σε ποια τάξη;
Κ.Δ.: Είμαι μαθήτρια της Α' Λυκείου.
Θ.Κ.: Για να έρθουμε μέχρι το σήμερα, έχουμε περάσει μια μικρή πορεία. Πότε ξεκίνησες; Είπες ότι ξεκίνησες πολύ μικρή.
Κ.Δ.: Σε ηλικία πέντε ετών, γράφτηκα για πρώτη φορά στο ωδείο και από τα πρώτα χρόνια της ζωής μου, που θυμάμαι τον εαυτόν μου, ασχολούμαι με τη μουσική, την αγαπούσα. Θυμάμαι σε ηλικία πέντε ετών να παίζω διάφορες μελωδίες στο μεταλλόφωνο. Και έτσι ασχολήθηκα με τη μουσική από πολύ μικρή.
Θ.Κ.: Μίλησες για τον Χρόνη Αηδονίδη. Να μιλήσουμε και για άλλες συνεργασίες; Για ανθρώπους που συνάντησες, που ίσως να άκουγες από μικρή και τελικά κατάφερες να τους συναντήσεις ή ανθρώπους που θαυμάζεις και θα ήθελες να συναντήσεις.
Κ.Δ.: Ο Ορχάν Οσμάν, ένας καλλιτέχνης ο οποίος προβάλλει την ελληνική μας παραδοσιακή μουσική και το μπουζούκι σε όλον τον κόσμο, μου έδωσε την ευκαιρία να σταθώ στο πλευρό του και να πούμε μαζί ένα παραδοσιακό τραγούδι, το ''Στο πα και στο ξαναλέω'' και ήταν αυτός που μου έδωσε το πρώτο βήμα να τραγουδήσω σε συναυλία και τον ευχαριστώ πολύ για αυτό. Λίγους μήνες μετά, με ανέβασε στη σκηνή ο κ. Μητσιάς. Είπαμε μαζί ένα τραγούδι, την ''Ιστορία του Κεμάλ''. Αν και ήμουν αρκετά αγχωμένη, ήταν μια υπέροχη εμπειρία και τον ευχαριστώ απ' τα βάθη της καρδιάς μου γι' αυτό.
Θ.Κ.: Συγκινείσαι που μιλάς για αυτά.
Κ.Δ.: Πραγματικά!
Θ.Κ.: Με ποιους θα ήθελες να συνεργαστείς; Ποιους θα ήθελες έστω να συναντήσεις στη ζωή σου καλλιτέχνες;
Κ.Δ.: Αγαπώ πολύ και θαυμάζω τον κ. Σπανουδάκη. Ο Σταμάτης Σπανουδάκης, είναι ένας άνθρωπος που θαυμάζω και ως άνθρωπο αλλά και ως καλλιτέχνη. Μακάρι να είχα την τύχη και την τιμή να τον συναντήσω και ίσως κάποια στιγμή, όταν θα μεγαλώσω και θα προχωρήσω στη μουσική, να συνεργαζόμουν μαζί του. Είναι ένα όνειρο ζωής για εμένα.
Θ.Κ.: Τώρα κάποιοι μας ακούν, θα λένε, ένα νέο κορίτσι το οποίο ασχολείται με την παράδοση, ιδιαίτερα δύσκολο για τις μέρες μας που μιλούμε και ένα κορίτσι που μιλά με ένα προσεγμένο ήθος. Μιλάς με χαμηλούς τόνους. Δεν θέλεις ούτε να προκαλέσεις ούτε οτιδήποτε άλλο. Εάν αυτό προέρχεται από την οικογένειά σου, θέλω να μας το πεις. Δηλαδή αν είναι κάτι που πήρες από την μητέρα σου, από τους προγόνους σου, οτιδήποτε, κάτι που διδάχθηκες από μικρή. Έχει ιδιαίτερη σημασία ξέρεις, γιατί σήμερα τα παιδιά πότε-πότε λίγο ξεφεύγουν από το ήθος.
Κ.Δ.: Θεωρώ πως όλα τα παιδιά και κυρίως τα παιδιά της ηλικίας μου, παίρνουν τις βάσεις από την οικογένεια. Το ήθος είναι αυτό που σε ξεχωρίζει από τους άλλους. Πρέπει, βασικά, να έχουμε Θεό στη ζωή μας. Όταν έχεις την ευλογία του Θεού, τη Χάρη του Θεού στη ψυχή σου, στη καρδιά σου και τον έχεις ως σημείο αναφοράς σε κάθε σου βήμα, θεωρώ πως αυτό φαίνεται στη προσωπικότητά σου, στο ήθος σου, στον λόγο σου και θεωρώ πως αυτό είναι το σημαντικότερο.
Εγώ, από πολύ μικρή, έμαθα από την οικογένειά μου, να έχω σεβασμό, να είμαι σεμνή και ταπεινή. Γιατί, θεωρώ πως, όλοι μας μπορούμε να έχουμε χαρίσματα, πνευματικά, οποιοδήποτε χάρισμα και αν έχουμε, αυτό πηγάζει από το Θεό. Όποιο χάρισμα και αν έχουμε, δεν πρέπει να θεωρούμε πως εμείς είμαστε διαφορετικοί και πιο ξεχωριστοί από τους άλλους και ότι διαφέρουμε από τους άλλους. Αντιθέτως, πρέπει να ξέρουμε πως ο Θεός είναι αυτός που μας δίνει τα χαρίσματα και Αυτός είναι αυτός που μπορεί να μας τα πάρει. Αυτό διδάχθηκα από την οικογένειά μου και το έχω πάντα ως σημείο αναφοράς.
Θ.Κ.: Μιας και μιλούμε για χαρίσματα, το πρώτο τραγούδι που τραγούδησες, που βγήκε από τα χείλη σου, ποιο ήταν;
Κ.Δ.: Το πρώτο τραγούδι ήταν το ''Στο πα και στο ξαναλέω''. Είναι ένα τραγούδι που αγαπώ πολύ και ήτανε το πρώτο τραγούδι που άκουσα σε πολύ μικρή ηλικία, το πρώτο τραγούδι που μου δόθηκε η ευκαιρία να πω σε συναυλία και το αγαπώ πολύ και είναι ένα σημαντικό τραγούδι για μένα.
''Την προτρέπουμε να πιάσει το μπουζούκι και να μας παίξει. Με μεγάλη χαρά το κάνει. Το νεαρό της ηλικίας μας κάνει εύκολα να καταλάβουμε πως για την Κυριακή υπάρχει μέλλον. Θέλει άλλωστε να ακολουθήσει το δρόμο που διάλεξε, όπως μας λέει η ίδια. Πιστεύει πως η ενασχόλησή της με τη βυζαντινή μουσική είναι ένας τρόπος με το Θεό, πως όλα τα χαρίσματα πηγάζουν από το Θεό.'' (ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΛΗΜΑΤΣΙΔΑΣ)
Θ.Κ.: Λοιπόν, αν τα βάλουμε όλα στη σειρά, αν μιλήσουμε για ποντιακή μουσική, αν μιλήσουμε για θρακιώτικα τραγούδια, αν μιλήσουμε για μικρασιάτικα, ποιο είναι αυτό που θεωρείς ότι είναι το πιο εκλεπτυσμένο, το πιο εξιδανικευμένο θα λέγαμε στο άκουσμα, δηλαδή το πιο περίεργο; Να το πούμε έτσι απλά...
Κ.Δ.: Λόγω καταγωγής αγαπώ πιο πολύ τα ποντιακά τραγούδια αλλά και τα θρακιώτικα. Διότι από την πλευρά του πατέρα μου είμαι από τη Θράκη και από τη πλευρά της μητέρας μου από τον Πόντο.
Θ.Κ.: Τι είναι αυτό που θαυμάζεις στον Χρόνη Αηδονίδη σχετικά με τη θρακιώτικη μουσική;
Κ.Δ.: Ο κ. Χρόνης είναι ο δάσκαλος της παράδοσης. Τον έχω ως σημείο αναφοράς, τον αγαπώ πάρα πολύ. Είναι ένας σπουδαίος άνθρωπος και γι' αυτό ξεχωρίζει. Χάρη στο ήθος του, το ταλέντο του, έχει προσφέρει τόσα πολλά στο χώρο της παράδοσης και είναι δάσκαλος για όλους εμάς, για όλα τα παιδιά που αγαπούμε τη παράδοση και ασχολούμαστε με αυτήν. Εγώ χάρη σε αυτόν αγάπησα την παραδοσιακή μουσική και πάντοτε τον θεωρώ δάσκαλο μου στην παράδοση.
Θ.Κ.: Μεγαλώνοντας τώρα Κυριακή, σε ποια τραγουδίστρια θα ήθελες να μοιάσεις; Αν μπορούμε να το πούμε έτσι, βέβαια θα είσαι πάντα η Κυριακή Δερέμπεη, αλλά σε ποια περίπου θα ήθελες να μοιάσεις, να οδηγήσει η καριέρα σου, τα βήματά σου;
Κ.Δ.: Θαυμάζω πολύ την κ. Αλεξίου και την κ. Βιτάλη. Είναι δυο καλλιτέχνιδες, δυο ερμηνεύτριες, τις οποίες θαυμάζουν όλοι, όλοι στην Ελλάδα και όχι μόνο και είναι δυο καλλιτέχνιδες που έχουν αφήσει το αποτύπωμά τους στην ελληνική μουσική και μακάρι να με αξιώσει ο Θεός να μπορέσω κι εγώ να βάλω ένα λιθαράκι σε όλα αυτά που κάνουν και να καταφέρω να πετύχω έστω και λίγο από αυτά που έχουν πετύχει αυτές οι δυο καλλιτέχνιδες.
''Μια από τις πιο δυνατές μουσικές αχτίδες φωτός αποτελεί η Κυριακή. Υπηρετώντας ευλαβικά το χώρο της παράδοσης. Άλλωστε θεωρεί πως τα δύο είδη της παραδοσιακής και της εκκλησιαστικής βυζαντινής μουσικής είναι αυτά που τη χαρακτηρίζουν.'' (ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΛΗΜΑΤΣΙΔΑΣ)
Θ.Κ.: Στο σχολείο είσαι καλή μαθήτρια;
Κ.Δ.: Στο σχολείο ναι, βέβαια, είμαι πολύ καλή μαθήτρια, διότι χωρίς τη γνώση δε μπορούμε να καταφέρουμε τίποτα στη ζωή μας.
Θ.Κ.: Ενδιαφέρεσαι να ασχοληθείς με κάποιο κλάδο;
Κ.Δ.: Βέβαια, θέλω να περάσω στο Πανεπιστήμιο και να σπουδάσω μουσικολογία ή θεολογία.
Θ.Κ.: Η μουσική είναι κάτι δηλαδή, που το θέλεις στη ζωή σου, δεν είναι απλώς κάτι πρόσκαιρο που θέλεις να ασχοληθείς τώρα και να το αφήσεις.
Κ.Δ.: Η μουσική για εμένα είναι ένας τρόπος ζωής, δεν μπορώ να ζήσω δίχως αυτήν, είναι κάτι που με εκφράζει και με χαρακτηρίζει.
Θ.Κ.: Αυτή τη στιγμή μας ακούν γονείς ή και παιδιά που θέλουν να ασχοληθούν με τη μουσική. Τι θα συμβούλευες εσύ τα παιδιά, τα νεότερα από εσένα, που θέλουν να ασχοληθούν με τη μουσική αλλά ίσως να διστάζουν λίγο, να λεν μέσα τους ότι δεν μπορούμε να ασχοληθούμε ή ότι δεν υπάρχει μέλλον στη μουσική. Τι θα τους προέτρεπες εσύ; Να μη το αφήσουν; Να προσπαθήσουν;
Κ.Δ.: Εγώ θα πρότεινα στα παιδιά να ασχοληθούν με τη μουσική. Με όποιο είδος κι αν θέλουν αυτά. Γιατί η μουσική είναι ένας τρόπος έκφρασης, εκφράζεσαι μέσα από τη μουσική, σου δημιουργεί συναισθήματα, εκφράζεσαι μέσω της μουσικής και εγώ αγαπώ πολύ τη μουσική και πιστεύω πως όλα τα παιδιά μπορούν να ασχοληθούν με αυτό, είτε με τη παραδοσιακή μουσική, είτε με τη βυζαντινή, είτε με την ξένη. Είναι ένας τρόπος ζωής.
''Η παράδοση είναι η αλυσίδα που συνδέει τις γενιές μεταξύ τους. Με την παράδοση χάσμα δεν υπάρχει. Η γενιά μας συνδέεται με τις προηγούμενες αλλά και με εκείνες που θα έρθουν. Συνάμα αποτελεί και προϋπόθεση για την ύπαρξη του πολιτισμού. Γιατί ποτέ ο πολιτισμός μιας γενιάς δεν δημιουργείται από το μηδέν. Ριζώνεται στον πολιτισμό των γενιών που πέρασαν. Ένας λαός που έχει ξεχάσει την παράδοση, είναι σαν τον άνθρωπο που έχει χάσει το μνημονικό του, που έχει πάθει αμνησία. Νέα παιδιά φροντίζουν να διατηρείται το μνημονικό μας στη καλύτερη κατάσταση, αν μπορούμε να το πούμε έτσι. Αισιοδοξία βγαίνει από αυτήν την εκπομπή για μέλλον που πραγματικά θα αποτελεί κρίκο της αλυσίδας που προείπαμε. Ελπίζουμε ότι με την ατομική και με τη συλλογική προσπάθεια, θα μεταδώσουμε και στις επόμενες γενιές όσα δημιούργησαν οι πρόγονοί μας. Γιατί παράδοση δε σημαίνει οπισθοδρόμηση αλλά πηγή γνώσεων, αρχών, αξιών από το παρελθόν μας για μια σωστή πορεία το μέλλον. Κι αν κρίνουμε από τη σημερινή μας καλεσμένη, είμαστε στο σωστό δρόμο.'' (ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΛΗΜΑΤΣΙΔΑΣ)